Czym jest i jak działa firma, która zmodernizowała amerykańskie agencje wywiadowcze? Czy Palantir pomógł schwytać Osame Bin Ladena? NSA, CIA, Paypal, FBI, wojna na Ukrainie. O tych i o wielu innych rzeczach w dzisiejszym odcinku!

Notatki:

• Newsletter + Ebook „Szlakiem Big Data”: http://blog.riotechdatafactory.com/ebook-o-big-data/
• Akademia Big Data (FREE trial): https://akademia-bigdata.pl/ 
• Strona Big Data Po Polsku: https://bigdatapopolsku.pl/ 
• email: marek.czuma@riotechdatafactory.com
• Mentoring: https://kursy.riotechdatafactory.com/mentoring-big-data/ 
• Strona In-Q-Tel: https://www.iqt.org/portfolio
• Strona Palantir: https://www.palantir.com/ 

Proszę, oceń ten odcinek i podaj go dalej;-).

Ja nazywam się Marek Czuma. Jestem inżynierem oraz instruktorem Big Data. Jestem również założycielem Riotech Data Factory i Akademii Big Data.

Transkrypcja odcinka

[Transkrypcja automatyczna, mogą pojawić się błędy]

Wielkie pieniądze, wielkie tajemnice i wielkie dane. Oto czym będziemy się zajmować w dzisiejszym odcinku! Bardzo chcę ci odpowiedzieć o jednej z najciekawszych film z branży Big Data. Palantir Technologies, bo właśnie o nim mowa, to organizacja, która pomaga amerykańskim służbom wywiadowczym. Szpiegować cały świat. Walczy z terroryzem. Walczy z terroryzmem. Tworzy kontrowersyjne narzędzia i zwiększa wydajność komercyjnych podmiotów. Co najciekawsze robi, to wszystko dzięki danym. A na rynku jest niemal od samych narodzin branży Big Data. Zapraszam na odcinek numer 40 Big Data po Polsku. Cześć, witam gdzie w podkaście Big Data po Polsku poznajemy tu wspólnie jak działa świat. Tu je wiadomo zbudowane jest zdanych i rządzone jest przez algorytm. Jesteś w dobrym miejscu, jeśli interesują cie technologię, biznes, społeczeństwo lub po głębienie swojego potencjału i to wszystko w kontekście danych. Ja nazywam się Mark Czuma. Jestem założycielem platformy Akademii Big Data, która skraca droga do branży dany. Każdego dnia, pomagam innym i sobie zrozumieć dane i otaczający nas świat. Nalej do kupka solidną porcję swojej ulubionej kawy, pakuj swoje rzeczy i ruszaj ze mną w tu fascynującą przygodę. Na ten odcinek miałem apetyc już od bardzo dawno. Dopiero jednak kilka tygodni temu wziąłem się za research i przyznam, że dzięki niemu sam lepiej pokładałem sobie w głowie czym jest, palantynie, jaką działa i przede wszystkim jak oni zrobili imponującą robotę. Zanim przejdziemy do samego setna odcinku, chce powiedzieć bardzo ważną dla mnie informacje. Od zeszłego tygodnia, partnerem Akademii Big Data jest koło naukowe analizy danych z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Jest to dla mnie ważne, ponieważ wiele lat temu zroliło się we mnie takie marzenie, żeby zbudować uczelnie z najwyższej półki. Wiesz stanfort MIT coś w tym stylu. I muszę przyznać, na realizację tego marzenia jeszcze trochę muszę poczekać, ale każda okazja do pracy ze studentami jest dla mnie po prostu przyjemnością. We wtorek, tydzień temu we wtorek, mieliśmy wykład pod tytułem rola danych we współczesnym świecie. I opowiadałem członkom koła naukowego, w jaki sposób nasz świat jest wybrukowany danymi. Mówiliśmy zarówno o Google Maps, o zwyk tej wyszuki walce Google, ale też poruszyliśmy case, na przykład systemu bankowego, który w czasie rzeczywistym obsługuje transakcje kartami. Mówiliśmy je tak, i to jest ważniejsze z dzisiejszego punktu widzenia o właśnie dzisiejszym temacie, czyli świecie agencji wywiadowszych, kondrywywiadowszych i oczywiście również o palantirze. Od kilku dni całe wykład, całe nagranie z wykładu jest dostępne na platformie na Academy Big Data i każdy uczestnik może sobie go przesłuchać. Wiesz, sądzę, że jeżeli zaczynasz dopiero działać z danymi, zaczynasz działać w branży Big Data, to ten wykład będzie dla ciebie bardzo ciekawym smacznym soczystym kąskiem. Academy Big Data jest coraz więcej materiałów, coraz więcej nagranie, artykułów, uczestników i oczywiście również kursów. Jeżeli jeszcze jecie tam nie ma, to pamiętaj, że samo przetestowanie platformy nic nie kosztuje, masz pięć nie za dalmo. Zablaszę. A teraz zanurkujmy w nasz temat, czyli Palantil Technologis. Zażnijmy od samego początku palantira, a właściwie jeszcze wcześniej, co wniemy się do czasów. Bardzo znanej na pewno ci usługi, czyli PayPal. Jednym z naj, być może najbardziej znanym popularnym twórcą PayPal, jest Elon Musk, ale zarobok niego jest niezwykle ciekawa interesująca postać, czyli Peter Till. Peter Till jest znany, ale niekoniecznie w polskim świecie, ponieważ jest to inwestor z Doliny Krzemowej. I bardzo taka bardzo taka barna ciekawa, ekstentryczna postać. On był właśnie jednym stwórców PayPal. I on opowiada w swojej książce Zero to One, że pewnego razu zauważyli, że mają bardzo duży problem w PayPal. Ten problem polegał na oszóstwa finansowych, ponieważ PayPal to jest usługa właśnie finansowa, to oszóstwa finansowy, oczywiście, jakiegoś musiały się pojawić. Natomiast skala okazała się bardzo duża, dlatego że na samych oszóstwach finansowych, samych oszóstwa związanych z transakcjami PayPal ponosił koszty straty w sokości, nawet do 10 milionów dolarów miesięcznie. To były bardzo duże kwoty, tym bardziej, że pamiętajmy, to jest sam początek XXI wieku, w 2002 rok coś w tym stylu. I oni zaczęli się zastanawiać co z tym zrobić. Skala PayPal wtedy już była bardzo duża, to znaczy dokonywano setek, nawet tysięcy transakcji na minutę. Nie było możliwości, żeby ludzie mogli się oszonać transakcję i zastanawiać się, która z nich jest frałdem, która nie jest frałdem. I zaproszono wtedy matematyków, wybitnych matematyków, którzy mieli rozgryźć frałdy o rozgryźć oszóstwa finansowe, ułożyć po prostu wzorzec. Podróższym czasie faktycznie taki wzorzec opracowa, ale okazało się, że wszystko na manu, dlatego że taki jasno określony wzorzec bardzo łatwo było obejść. W 2006. Kiedy zolejmy to wali się, że to jest algorytm, dość prosty, dość, jakby sztywną ustawione, niewiele trzeba było, żeby go zaczęć opchodzić. I wtedy musieli ludzie od PayPala usiąść ponownie i zastanowić się co zrobić. Wybrali coś, co Peter Till nazywa, symbiozą człowiek maszyna. O co chodzi? Zamiast stosować jedną sztywną regułę, która określa, która transakcja z frałdem, która nie i usuwa tą transakcję. Zaczęto stosować maszyn lernik, tak, tak, już wtedy maszyn lernik sztuczną inteligencję do tego, żeby oznaczać transakcję. Nie odrazuję usuwać, ale oznaczać. I te oznaczone o flagowane transakcje wysyłać na odpowiedni dashboard dla analityków. I dopiero analitycy dostawali podejrzany transakcję i oni mieli zdecydować, czy te transakcje faktycznie są o szóstwami, czy nie. Ponieważ okazały się, że fakt takie bardzo proste algorytmy, jasno sztywną ustawione są łatwe w obejściu, ale dużo trudniej jest pokonać w tym zakresie człowieka. I w związku z tym dokonano takiej współpracy maszyny, która określała, które transakcje mogą być frałdami z człowiekiem, analitykiem, który się dział i wtedy, kiedy już badał, kiedy zbadał, zobaczył to ewentualnie wtedy odrzucau daną transakcję. Ten cały ten system nazwano i gorem na część rosyjskiego hakera, który przechwalał im się wprost, że nie będą w stanie go pokonać, udało się. I to był można powiedzieć bardzo przełomowy punkt. Dlaczego faktycznie udało się, że to jest piekielnie skuteczne. I co? Nie długo potem odezwało się do nich, AirBi, Jaj, amerykańska agencja, amerykańska policja, nie stanowała się tylko federalna, odezwała się, żeby pożyczyć gorem, wynająć i oczywiście mowało systemie nie o tym hakerze i zastosować do swoich określonych celów. Uznaj, że to jest świetny pomysł i we współpracy z tej podem zaczęli go stosować. Teraz mamy następującą linię czasowo. 21 roku mamy orocentr i atak, który rozpoczyna bardzo długo wojny sterilizmem. A co zatem idzie? Bóżąc brzydko rozpoczyna rynek wojny sterilizmem. I ten rynek wojny sterilizmem dostrzega Peter Till, który po sprzedaży PayPal. Ma luźna 55 milionów dolarów. Całe PayPal został sprzedane i bajowi za 1,5 miliarda dolarów. Natomiast Peter Till, investor do inny krzemowej, dostaje 55 milionów. Myśli jak to zainwestować dalej. I wpada na pomysł, żeby ten sam koncepcje, samą koncepcję symbiory człowiek, maszyna zastosować na dużo większą skalę w podczas wojny sterilizmem. I w ten sposób rozpoczyna się ogromna wielka, duga przygoda pod tytułem Palantin Technologii. Peter Till idzie do swojego kolegi ze studiów, Alexa Karpa i prezentuję pomysł. Ten zostaje CEO firmy Palantin Technologii. I tworzą razem coś, co moglibyśmy nazwać prototypem, gdy nie to, że jest całkiem spora, już budowla jak na prototyp. Coś tylko 4,5 milionów dolarów. Coś co działa. Zresztą pomagają w tym również Inżynierowie, SpayPola. I całe koncepcje jest taka, żeby pójść do agencji wywiadowczej. Albo jak i kowik innej, która właśnie prowadzi wojny sterilizmem. I powiedzieć, słuchajcie, wy macie mnóstwo danych, dodatkowo dane słów w internecie. Możemy pozbierać te wszystkie dane razem. I my dajemy wam system, który służy do wykrywania wzorców, który służy do sprawdzenia, kto jest, gdzie, kto ma jakie powiązania. I dostalczamy w taki przejrzystej, przyjaznej, ładnej formie Waszym analitykom, którzy się na tym znają. I taki prototyp, taka pierwsza wersja, Palantilla została stworzona. I potem Peter, ty razem z Alexem Karpem zaczęli szukać inwestorów, żeby stworzyć coś większego, coś jeszcze bardziej okazałego. Takiego, żeby faktycznie można było z agencjami amerykańskimi rządowymi współpracować. My zresztą przechodzi problem, ponieważ okazuje się, że niewiele osób jest i niewel, inwestorów jest skłonnych za inwestować w tego typu wynalawek. Z jednej strony jest to pamiętajmy wynalzek dość taki nowatorski, jak na tamte czasy. W drugiej strony jest dość mocno kontroversyjny. Poruszamy się w sferze współpracy z państwem, poruszamy się w sferze wojny sterilizmem. To wszystko to nie są zachęcające aspekty dla inwestorów, którzy raczej poszkują pewnych sprawdzonych wzorców, żeby tych pieniędzy nie utopić. Ale wśród tych wszystkich odrzuconych zgłoszeń jest jeden fundusz, który odpowiada pozytywnie. I tym jednym funduszem, którym powinniśmy się teraz przyjrzeć jest inkyutel. Inkyutel to jest fundusz inwestycyjny, który został założony przez amerykańską centralną agencję wywiadowczą, czyli CIA. I to jest fundusz inwestycyjny, który został założony po to, ale agencje wywiadowcze, kontrwy wywiadowcze, takie właśnie jak między innymi CIA, NSA, FBI, mogły mieć cały czas wgląd na szybko zmieniające się otoczenie technologiczne. Chodzi o to, żeby agencje wywiadowcze nie musiały oczywiście po pierwsze tworzyć wszystkich technologii od początku, od podstawie cały czas tworzyć i rozwijać. Ale z drugiej strony też, żeby nie zostały się w takim dobrze znanym sobie świecie, tylko żeby cały czas były na bieżąco, żeby można powiedzieć, były cały czas podczepione pod ten trend rozwoju technologicznego. I dokładnie tym jest inkyutel, czyli mamy fundusz, mamy fundusz, który inwestuje w spółki, które tworzą nowe technologie, które mogą się przydać służbą specjalnym. I staje się częścią, staje się udział w tym tych spółek, tych film, przez co ma wgląd w tą technologie, może ją wykorzystywać, może wpływać na decyzję, może mieć wgląd, nawet sądzę wyraźliwe dane, to jest pytanie. To jest otwarte pytanie na temat inkyutela, będę jeszcze chyba robił osobny odcinek, ponieważ sporo technologii bigdejtowych również, ale w ogóle sporo technologii bardzo ciekawych powstało przy właśnie wkładzie inkyutela. A więc inkyutel wkłada nie małe pieniądze, panantier zyskuje nowe paliwo i nagle mamy zupełnie nową spółkę, zupełnie nową filmę i zupełnie nowe podejście do walki z teroryzmem w sparcie od strony danych bardzo nowatorskie. Dzisiaj jeżeli siedzimy w branży danych to dla nas może to być coś dojść zrozumiałego. Tak, mamy ITL, mamy architekturę, która pobiera z wielu źródeł jakoś te dane normalizuje, łączy po to, żeby na koniec przedstawić w formie Dashboardu, poddać ten Dashboard analitykowi. Ale wtedy to wcale nie było takie, oczywiste, to jest 20 ponad 20 lat temu. I ponieważ sam palantier został założony w 2003, czyli mamy już tym momencie 22 lata tego typu podejścia. Ale co więcej, pamiętajmy, to nie jest tylko przedstawienie samych danych, to co robi palantier to jest wyszukanie wszelkiego rodzaju wzorców, maszynernik i to na wielu różnych płaszczyznach. Nie jest już tak jak przednio tylko sprawdźmy, czy dany dana transakcja jest frałdem czy nie. Tutaj nagle wchodzi ogromna liczba, rzeczy, które trzeba sprawdzić, trzeba zbadać powiązania między organizacjami, to co ktoś publikuje w internecie i tak dalej. To bardzo dużo i palantier tworzy tego typu narzędziak, które udostępnia oczywiście, z niej, NSA, FBI, a nawet później Pentegonowi. Do tego dołączają również inni inwestorzy i to jak się okazuje bardzo, bardzo, bardzo grube, żeby ponieważ to jest Vanguard, to jest BlackRock, to jest Arc Investment, więc to są absolutnie największe nazwy, największe marki w świecie inwestycyjnym. A więc palantier z małego pomysłu, który zrodził się tak naprawdę w Paypal przy okazji oszust finansowych oraz błyskotliwego umysłu Peter Atilla, później oczywiście CEO, palantilla, czyli Alexa Carpa. Z tego typu pomysłu przekształca się w spółkę, którą mamy dzisiaj, która jest to wana na Amerykańskiej Giełdzie, która wartość wynosi ponad 280 miliardów dolarów, jak sprawdzałem bodajże tydzień temu. Ponad 280 miliardów dolarów wynosi wartość spółki, to jest porównajmy sobie z spółkami, polecam wejść, sprawdzić ile wynosi wartość naszych film, największych w WIG-20. W wzrost w ciągu ostatniego roku palantilla na Giełdzie to jest 244%, zatrudnia ponad 3300 pracowników. I dzisiaj palantil, który już nie jest tylko filma z obszaru współpracy z rządem, współpracy z agencjami wywiadowczymi, to jest również filma, która współpracuje z podmiotami komercyjnymi. I to nie byla jakimi dlatego, że palantil dostarcza swoje usługi do ponad 30 film z listy Forgin. 30 film z listy 500 największych filmam Amerykańskich. To są gruberyby. Przykład jest Airbus. Airbus dla którego palantil analizuje dane z czujników samolotów. Po co to robi? Dzięki ich pracy Airbus może zredukować koszty, sprawić, że produkcja będzie bardziej efektywno. A przy tego typu skali każda mała poprawka może spowodować ogromne oszczędności, ogromne zyski, zmniejszenie kosztów, ogromne zyski. I tym właśnie zajmuje się palantil. Inny przykład to Pepsi dla palantil też pracuje z Pepsi. Pomaga Pepsi w zarządzaniu wentch hem dostaw. A na iziednanych z produkcji i na iziednanych z sprzedaży to są przykłady pracy w sektorze prywatnym. Jakie produkty dokładnie ma palantil technologię z czym możemy się spotkać? 3 najbardziej podstawowe, takie najbardziej znane. Zacznijmy od Palantir Gotam. Czyli ten pierwotny produkt, który jest kierowany do instytucji rządowych. Na czym on polega? Integruje ogromne zbiorydanych. Czyli palantil przychodzi, dosjejej, mówi, słuchajcie. Wiem, że wy macie ogromne zbiorydanych. Nie radzicie sobie z tym palantil Gotam. Integrujemy duże zbiorydanych, udostępniamy użytkownikom, czyli analitykom agencji. Intuicyjne narzędzie do analizy bardzo złożonych wzorców, bardzo zaawansowanych połączeń grafowych. I głównym celem jest w walka, po prostu walka steroryzmem tak jak na początku. Klujen, zjej NSA, FBI. Palantil Gotam pomaga wyznaczeniu potencjalnych miejsc, gdzie może w przyszłości dość do popełnienia przestępstw. To jest bardzo ciekawa funkcjonalność, dlatego że mamy tutaj ten element predykcji, element predykcji, który wyklacza poza to, że sprawdzimy jak uś abstrakcyjną rzecz. To jest element predykcji, który naprawdę może sprawdzić czy na danej ulicy w Nowym Jorku dojdzie do przestępstwa. Oczywiście znowu bazujemy na całym, całych ogromnych połacach danych, wielu zbiorach, bardzo zróżnicowanych. I możemy dojść do tego, gdzie będzie popełnione przestępstwo z jakąś tam jakimś prawdopodobieństwem oczywiście, ale w to miejsce policja może zostać wysłana szybciej. W ten sposób zapobieganie przestępczości jest nie tylko prostsza, ale jesteśmy w ogóle zaczynamy wychodzić krok przed przestępcami. Palantir Foundry. Palantir Foundry to jest platforma, która jest w pewnym sensie odpowiednikiem Palantir Gotam, tylko że ona jest przeznaczona do sektora prywatnego. Umożywia integrację danych z wielu źródeł, czyli tak samo jak Palantir Gotam i analizuje całe wszystkie dane z całej organizacji. Wykorzystowane, gdzie chociażby w tych miejscach, chcieliśmy, ale jeśli chodzi o branże, to mogło to być finansę energetyka czy opieka zdrowotna. Wreszcie dochodzimy do AIP, czyli platformy do bezpiecznego, użycia modaliś sztucznej integracji, najnowszych modaliś sztucznej integracji, jak wiemy używanie modaliś sztucznej integracji. Poprzez tradycyjne narzędzia, tradycyjne interface, niekoniecznie najlepszym pomysłem, jeżeli chcemy, jeżeli mamy timelizę do dochowania. Nawet jeżeli to są, nie muszą być agencje wywiadowcze, to wystarczy są firmy, które mają jakiekolwiek dane wrażliwe. Może się okazać, że programiści, inżynierowie tego typu organizacji mogliby korzystać z modeli sztucznej integracji, one pomołyby wszyb rozwoju produktów, ale nie jest to porządane. AIP pomaga w bezpiecznym wykorzystaniu, na najnowszych modaliś sztucznej integracji. Palantil Technologzis jest, można powiedzieć, z jednej strony bardzo chwalemną filmą, dlatego że rozpoczęła swoje działanie od idei walki z teroryzmem. No to będę chodzi przekonanie, że palantil Technologzis narzędzia palantira pomogły w ujęciu o samej bilnadyna. Czy to prawda nie zaprzeczają i chynie potwierdzają w jednym z filmów na YouTube, mówią, nie mamy informacji na ten temat, którymi moglibyśmy się podzielić, przeżej. A więc być może to tylko plotka, ale jest bardzo duże prawdopodobieństwo, że to nie jest tylko plotka, że faktycznie palantil Gotham mógł pomóc w skwytaniu najbardziej słynnego terorysty wszechczasów. Palantil pomaga również w walce z handelmi ludźmi, w Polsce tutaj bardzo ciekawe artykuły na jego blogu, gdzie opisują w jaki sposób wsparli organizację halitatywną organizację walczącą z właśnie handelmi ludźmi. I palantil udostępnił im swoje narzędzia, udostępnił ich analityków, inżynierów pomógł wykrywać miejsca, w których mogą być przemyt ludźmi. I to jest ta chwalebna strona palantira, ta strona, którą znajdziemy na blogu palantira, ale jest też mniej chwalebna. Jak się pewnie domyślasz, jeżeli jakaś organizacja, taka jak palantil, jakaś firma współpracuje z agencjami wywiadowczymi, to nie jest czysty świat, to jest świat, w którym jest mnóstwo tajemnictwo brudu i mnóstwo pokus. I jedną z takich pokus agencji wywiadowczych jest oczywiście inwigilacja ludzi. Inwigilacja na szeroką skalę, inwigilacja nawet w swoich własnych obywateli i organizacją, która jest z tego szczególnie znana, jest ameliekańska agencja NSA, National Security Agency. Pewnątrz momencie zbudowali narzędzie, który zostało nazwane X-Kiss Core i to jest narzędzie bardzo zaawansowane narzędzie do przychwytywania niemal wszystkich form aktywności w internetie. Od użytkowników mediów społecznościowych przez mailę, przez dane z kamerl internetowych, porozmowy na Skypeie, na WhatsAppie i tak dalej i tak dalej. Jak widzisz, to nie dotyczy już tylko sfery, w której my mamy te informacje udostępnione na zewnątrz. To dotyczy, właśnie, maili, czyli rzeczy, które niektórzy mogi bytwiercić, że powinny być prywatne. NSA przy wykorzystaniu narzędzie X-Kiss Core pobierała wszystkie te rzeczy. O ile nie pobiera dalej. I kto pomagał agencji NSA w stworzeniu tego narzędzie? Właśnie panantil. I to jest naprawdę gruba sprawa na ten temat, że robimy sobie jeszcze jedno odcinek. Na temat w ogóle NSA tego, co tam się działo. Natomiast był w Fenmancie taki program, nazywał się pryzm, został później ujawniony przez Edwarda Snowdena. Polecam bardzo serdecznie, zresztą polecam film Snowden. Bardzo ciekawie zrobione. I żeby od razu ukrócić wszelkiego rodzaju zarzuty o spiskowe tolie dziejów, te rzeczy, o których mówię, zostały potwierdzone, bardziej w bezpośredniu, mniej bezpośredniu przez agencję, przez stronę rządową. Więc X-Kiss Core istnią, pryzm istnią i inwigilował ludzi na całym świecie, na bardzo szeroką skalę. Prawdopodobnie inwigiluję dalej, ale co ciekawe, program pryzm, między innymi, pobierał dane z odbiktechów. Pobierał dane to był program narzędzie tylko program, gdzie organizacyjny, który pozwalał NSA wyciągać dane od wielkich film technologicznych. Big Techów, takich jak Google, takich jak Apple, Facebook i przeglądać te dane. Po prostu pozyskiewać je dla swoich własnych celów, dla celów właśnie inwigilacyjnych. Więc jeżeli masz jakimś cudem, telefon z Androidem, to jest ogromna szansa, że twoje dane były analizowane przez agencję NSA lub też rzysąciąż analizowane przez agencję NSA. Z dużym prawdopodobieństwem możemy stwierdzić, że analizują ludzie od plantera, a przynajmniej ludzie przy wykorzystaniu narzędzi panantira. Warto mieć to wszystko na uwadze, ale to nie koniec tego, czym zajmuje się ta spółka, ponieważ filma od takich tradycyjnych rzeczy związanych z wywiadem z inwigacją ludźmi, ludzi przeszła również w działania stricte wojenne. Jednym z takich obszarów, w których bardzo mocno panantili się zaangażował i co nas może akurat cieszyć, to jest wojna na Ukrainie. W wojna, w którą panantili zaangażował się dość szybko, zaznaczcie bardzo łatwo, w internecie zdjęcia, aleksa karpa, bardzo charakterystyczny człowiek ze swoją bójną, z włosem, który się gaż do marca, który stoi rozmawia z prezydentem zęłańskim. Panantili bardzo szybko zaangażował się w pomoc ukrainie i ich systemy. Co ono robił? Na przykład ich systemy pozwalają lepiej zrozumieć polewalki, przede wszystkim pomagają lepiej zrozumieć polewalki, wykrywają w czasie rzeczywistym pozycji rosyjskich czołgów, informują dowódców o pozycji rosyjskich czołgów, pozycji samolotów, statków. System panantila analizowały również dane satelitarne i dostarczały danech real-time, czyli na bieżąco w streamingu na temat tego, gdzie są wojska rosyjskie. Coś, czego nie można by zrobić ręcznie, coś do czego trzeba mieć bardzo we specjalizwaną technologię. Z jednej strony oczywiście to jest chwalebne, bardzo fajnie, że pomagali, ale oczywiście możemy się spodziewać, że nie robi i tego za armą. Co więcej, nie tylko był to biznes, z przedaży, była to również inwestycja. Dlatego, że w maju 2024 roku ukazał się artykuł na temat tego, że palantil został jedynym dostawcą narzędzia do telegetowania z wykorzystaniem sztuczyj inteligencji dla projektu Maven, dla Diodiczej, dla Pentagonu, dla Ministerstwa obrony narudowej amerykańskiego. To jest projekt Maven na ten temat znów. Zrobimy sobie osobny odcinek, ale projekt Maven bardzo dużym skrócie to jest projekt, który analizuje zdjęcia z dronów. A więc analizuje zdjęcia z dronów w szelkiego rodzaju potrzeb. Robi to w sposób systemowy, algorytmiczny. Oczywiście i pielwotnie Google miał być zaangażowane w to, żeby analizować czytam na przykład są te roliście na zdjęciach, czy są jakieś konkretne budynki, jakie są obiekty. Google się wycofał po proteście pracowników i jego miejsce to ulukę. To wypełnił właśnie palantil, który miał już technologie wykorzystywane w wojnie i przetestowane na Ukrainie. I to jest nie motwilę kolejny element, którymi się palantil zajmuje i powoli będziemy dobiejeć do brzegu, bo palantil, chociaż jest niezwykle ciekawą organizacją, możemy się spodziewać, że nie ujawnie wszystkiego. Palantil jest owiany pewną tajemnicą i oczywiście całej masy, że o nim nie wiemy. Choć tu powiem szczerze, że zaskoczyłem się jak dużo wywiadów udziela Alex Karp, który w Stanach Wjednoczonych jest bardzo popularną postacią. Postacią media, postacią, która często się wypowiada, ostatnio nawet Alex z wydał swoją książkę, promowował ją, chodził po mediaach i to jest człowiek, który ma pewnościł autorytetu. Oczywiście jest też postacią kontrowersyjną, bo robić rzeczy kontrowersyjne, zresztą na jego obronę, na jego ochronę, palantil wydaje około 1,5 milionadularów rocznie, na samą ochronę Alex Karp, czyli swej. To jest osoba, która ma pewien autorytet, dlatego że siedzi w samym środku akcji, o której nie może za dużo mówić, ma dostęp do danych, o których nie może za dużo mówić, ale danych, które są wyjściem na świat. Widzi rzeczy, których my nie możemy zobaczyć, co więcej on pomaga zobaczyć rzeczy, których agencje amerykańskie by nie mogły zobaczyć. I to jest to co robi palantil. I mam nadzieję, że w tym o to odcinku udało mi się to zgrubsza przedstawić, potraktujemy to sobie jako taki wstęp do palantira, ale na koniec chciałbym żebyśmy przeszli do wniosków. W wniosków nie na temat tego, czy to jest dobre, czy to jest złe. wniosków nawet nie technologicznych. Być możecie zeskoczyć, ale wniosków, które chciałbym ci zadać i chciałbym żebyś odpowiedziała, bo odpowiedziała w komentarzu do tego odcinka. My z tym bardzo ciekawej opinii. Chcę ci zadać jedno pytanie, czy w Polsce byłoby możliwe zbudowanie palantila. Oczywiście nie w 2003 roku, jeśli dobrze pamiętam, ale nawet dzisiaj, czy jest możliwe zbudowanie tego typu firmy, która działa w branży wywiadowczej, ale komercyjnej, prywatnej. Oczywiście za tym pójdzie pytanie, czy by nam to potrzebne. Tu musimy powiedzieć, tak jak palantil miał te szalone wycenie na powiem 200 miliardów dolarów, nawet ponad 300 w pewnym momencie miliardów dolarów. Wiemy dobrze, no dobrze nie, ale wiemy w pewnych skalach, jakie są budżety, agencji takich jak CIA, CZNSA. Dla podania kontrastu powiedzmy sobie, jakie są budżety naszych służb. Agencja wywiadu to jest 400, 11 milionów złotych rocznie. Agencja bezpieczeństwa wewnętrznego, czyli agencja, która zajmuje się kontry wywiadem jako jednym z elementów, to jest 964 miliony złotych. Nawet nie cały miliard złotych na agencję, która ma dbać o nasze bezpieczeństwo w kontekście szpiegowskim. Agencja wywiadu nawet nie pół miliard dla złotych. Moje zdanie na ten temat jest takie. Technicznie nic nie stoi na przeszkodzie, żeby wokół służb specjalnych rozwinął się bardzo prężny sektor prywatnych, nowych technologii. Ale te służby musiałyby być dużo bardziej dofinansowane, dużo bardziej dopasione i dużo bardziej potraktowane na serio. To znaczy nasza polityka wywiadowcza musiałyby być zupełnie niemiec, zupełnie inny priorytet niż jest to w tym momencie, w którym jeżeli mamy agencję wywiadu, a agencja, która de facto ma działać poza granicami państwa, która potrzebuje ogromnych środków i ma nie cały pół miliard dla złotych. Powiedzmy sobie wprost samo TVP dostaje parę miwiadów, nie chcę wchodzić tu w politykach, ale samo TVP dostaje parę miwiadów złotych rocznie. Te liczby mówią same za siebie. Natomiast załóżmy, że faktycznie ten budżet byłby wyższy, albo wół, a wół na służby kontry wywiadu wojskowego pytanie, czy wtedy w Polsce. Prz nasz organizacji, przy nasz umiejętnośćach technicznych do zarządzania, przy naszym spojrzeniu mentalności mogłoby być możliwe zbudowanie firmy takie jak palantil. To jest pytanie do ciebie. Zadajecie i zapraszam do odpowiedzi. A poza tym zapraszam oczywiście do subskrypcji do dołączenia do newslettera na szlaku Big Data. Jeżeli lubisz danych, siad danych, i słuchać i czytać, to na pewno się odnajdziesz. Ja nazywam się Marykczu. Dziękuję Ci za ten wspólny czas, jeżeli masz jakieś informacje na temat palantil, które tu nie były podane też daj oczywiście w komentarzu oceń tym odcinek. A ja już szczerze, że nam do zobaczenia za dwa tygodnie. Trzymaj się. Cześć!